Trước kia một số hộ dân ở thôn Phì, xã Phì Điền sản xuất giống nếp cái hoa vàng chủ yếu phục vụ cho nhu cầu của gia đình. Qua quá trình gieo cấy, nhận thấy giống lúa này phù hợp với đồng đất của địa phương, dễ làm, ăn gạo ngon nên bà con lưu giữ lại giống để sản xuất từ năm này sang năm khác. Trong 5 năm trở lại đây, được sự quan tâm hỗ trợ về khoa học kỹ thuật của Phòng Nông nghiệp và Trạm khuyến nông huyện, người dân trong xã đã mở rộng diện tích gieo cấy nếp cái hoa vàng lên hàng chục ha/vụ, đồng thời sản xuất hàng hoá nhằm đáp ứng với nhu cầu của thị trường. Để giúp cho người dân sản xuất lúa nếp hàng hoá hiệu quả, năm 2008, Hội Nông dân xã đã thành lập Hợp tác xã (HTX) sản xuất nếp cái hoa vàng Phì Điền, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Giang giúp đỡ xây dựng thương hiệu lúa nếp Phì Điền. Đến nay sản phẩm nếp cái hoa vàng của HTX Phì Điền đã được Cục sở hữu trí tuệ bảo hộ nhãn hiệu độc quyền, trở thành mặt hàng đặc sản của Lục Ngạn. Đồng thời, Viện di truyền giống cây nông nghiệp và Trường Đại học Nông nghiệp I Hà Nội lấy giống về nghiên cứu và bảo tồn.

Cánh đồng lúa nếp cái hoa vàng chuẩn bị cho thu hoạch ở thôn Phì, xã Phì Điền, Lục Ngạn

Trong vụ mùa năm 2010, xã Phì Điền đã mở rộng diện tích sản xuất lúa nếp cái hoa vàng lên hơn 30 ha, chủ yếu tập trung ở thôn Phì, Mai Tô và Chay, năng suất ước đạt từ 1,8 – 2 tạ/sào (cao hơn khoảng 25 kg/sào so với vụ mùa năm trước).

Gia đình ông Hoàng Mạnh Tòng ở thôn Phì năm nay gieo cấy được 5 sào nếp cái hoa vàng. Ông Tòng cho biết, với năng suất lúa đạt như năm nay, chỉ tính với giá gạo bằng năm trước (25 nghìn đồng/kg), nhà ông sẽ thu được khoảng 15 triệu đồng từ 5 sào lúa nếp. Tại thôn Phì Điền, có hàng chục hộ gieo cấy từ 5 sào trở lên, điển hình như gia đình ông Nguyễn Văn Giang, Lãnh Văn Phương, Lê Hồng Phong, Hoàng Mạnh Tòng…Gia đình ông Tòng năm nay gieo cấy 5 sào nếp cái hoa vàng, ước tính sẽ thu được khoảng 15 triệu đồng.

Gạo nếp ở Phì Điền thơm ngon nổi tiếng lại đạt tỷ lệ gạo cao (75%) hạt to, thẳng đều nên vào thời điểm bà con thu hoạch lúa, khách hàng tìm đến từng hộ dân để mua, vận chuyển phục vụ người tiêu dùng trong và ngaòi tỉnh.

Bài, ảnh: Đức Thọ

Đài truyền thanh Lục Ngạn