Làng biệt thự

Nắng đông hanh hao, vàng ruộm khiến những chùm cam ngọt chín của thôn Đồng Quýt như được nhuộm màu thêm vàng rực. Cùng khách đi quanh một vòng làng, Bí thư Chi bộ thôn Vũ Duy Bình khoát tay: “Đâu đâu cũng được trồng cam từ chân ruộng đến vườn đồi. Nhờ đó, nhiều hộ thu tiền tỷ mỗi năm, có điều kiện xây dựng nhà cửa, nâng cao chất lượng cuộc sống”. Nói rồi, Bí thư Bình dẫn chúng tôi đến thăm hộ ông Vũ Công Hà (gần 60 tuổi), một trong những “tỷ phú” cam.

Thu hoạch cam tại vườn

Đúng là “trăm nghe không bằng một thấy”, cơ ngơi của ông Hà ở miền núi heo hút này khiến nhiều người phải khâm phục. Ngôi nhà hai tầng hiện đại, mỗi sàn rộng hơn 150 m2 gồm nhiều nội thất đắt tiền. Hiên nhà lát gạch chống trơn độc đáo cùng gara ô tô, hàng rào trang trí đẹp mắt.

Sau cái bắt tay nồng ấm, ông Hà chậm rãi kể về những ngày tháng đã qua. Lên vùng đất này, ông chỉ là đứa trẻ vài tuổi. Noi gương cha ông, con cháu đều chịu thương, chịu khó làm lụng. “Ngôi nhà này xây cách đây chừng hai năm, chi phí hơn 2,5 tỷ đồng. Làm nhà xong, tiền tích cóp vẫn còn, tôi mua 3 mẫu đất ở thôn bên cạnh để trồng cam”- ông Hà chia sẻ. Hiện gia đình ông có hơn chục mẫu cam, tính ra, mỗi năm thu gần 3 tỷ đồng.

Rời nhà ông Hà, chúng tôi đến hộ chị Vũ Thị Thìn, đúng lúc thương nhân đang đóng cam để kịp vận chuyển chuyến hàng 15 tấn vào phía Nam tiêu thụ trong đêm. Tại sân, bên “núi” cam ngọt, hàng chục chị em đang nhanh tay phân loại, xếp quả vào thùng xốp. Nhóm nam giới khỏe khoắn thì bơm nước rửa, đóng gói hàng. Từ đầu vụ đến nay, gia đình chị Thìn đã bán hơn 70 tấn cam ngọt và cam lòng vàng. Từ nay đến cuối vụ còn khoảng 70 tấn nữa, tính ra lãi hơn 2 tỷ đồng.

Chúng tôi theo chân chị Thìn lên khu trồng cam để dặn những người làm công chỉ cắt trái chín, đủ độ đường. Cây trồng theo luống sai quả trĩu cành đang được các bà, các mẹ thu hái, trò chuyện ríu rít, khúc khích tiếng cười. Mỗi ngày làm việc như vậy người làm thuê được trả 300 nghìn đồng/người. Lối lên các khoảnh cam đều được thiết kế đường, cứng hóa rộng rãi. Chiếc ô tô chuyên dụng ù ì leo dốc chở cam từ đồi cao về tập kết tại sân, vừa tiết kiệm chi phí lại vơi đi nỗi nhọc khi vào mùa thu quả.

Quý từng tấc đất

Theo thống kê, hiện trong thôn chỉ còn 8 hộ nghèo do có người bị bệnh nặng hay thiểu năng trí tuệ. Nói về những thành quả hôm nay, người đến đây lập nghiệp ban đầu ngỡ như một giấc mơ. Dù ở tuổi ngoài 90, gần 70 năm tuổi Đảng nhưng ông Vũ Công Dương vẫn minh mẫn, giọng nói sang sảng. Thấy khách hỏi chuyện nguồn cội của làng, ông Dương như cởi tấm lòng.

“Nhìn thấy bà con giàu có là sướng lắm chứ”- ông Dương cười lớn. Chẳng là với vai trò là Bí thư xã Minh Phượng, huyện Tiên Lữ (Hưng Yên), ông là người dẫn đầu đoàn đưa người dân khai hoang, phát triển kinh tế tại xã Tân Mộc vào năm 1961. Đó là thời điểm thực hiện chủ trương của Đảng về phong trào xây dựng cuộc sống mới ở khu vực miền núi.

Xưa kia, đồng đất Tân Mộc hoang vắng, cỏ dại mọc um tùm, cả vùng rộng lớn có vài nóc nhà. Ông Dương chọn Đồng Quýt để bà con chòm xóm làm bến đỗ là vì thế đất bằng phẳng. Tuy vậy, chất đất lại nhiều cát, lúa, màu trồng xong chỉ thu lại thân khô. Có người làm thơ vè nói về những khó khăn ở đây, như “Ngô Đồi Thị đơm bông không bắp/Xã viên ta xăm xắp đòi về”.

Với bản tính cần cù, từng ở nơi đất chật, người đông nên những người dân Minh Phượng quý từng tấc đất tại vùng đất đồi này. Họ động viên nhau cùng cải tạo đất bằng trồng đậu tương; đắp đập ngăn nước từ những khe suối nhỏ để làm thủy lợi. Dần dà, cây trồng từ đó mà tăng năng suất. Lúa được 1,3 – 1,6 tạ/sào, trong khi một số người dân bản địa chỉ thu về vài chục cân thóc mỗi vụ.

Bí thư Vũ Duy Bình nhấn mạnh, bà con không ngừng sáng tạo trong lao động. Sau lúa, ngô, Đồng Quýt cũng là một trong những địa bàn đầu tiên của huyện trồng cam ngọt thành công. Giá cam nơi đây luôn nhỉnh hơn so với một số vùng khác do được chăm sóc bằng “bí quyết” riêng, quả chất lượng cao. Đặc biệt, gần đây nhiều hộ đã ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt để tưới, bón phân cho cây…