Lịch sử hình thành và phát triển
Tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 10/1930, Đảng ta đã quyết định thành lập Tổng Nông hội Đông Dương – tổ chức Hội đầu tiên của giai cấp nông dân do Đảng sáng lập và lãnh đạo, là tiền thân của Hội Nông dân Việt Nam ngày nay. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử giai cấp nông dân Việt Nam. Trải qua các thời kỳ cách mạng, cùng với yêu cầu nhiệm vụ từng giai đoạn, tổ chức Hội đã nhiều lần đổi tên, từ Tổng Nông hội Đông Dương đến Hội Nông dân Việt Nam, ngày càng lớn mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, góp phần xứng đáng vào công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Trong cuộc đấu tranh giành chính quyền giai đoạn 1930–1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng, giai cấp nông dân đã cùng giai cấp công nhân và nhân dân cả nước phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết đấu tranh, chớp thời cơ đứng lên tổng khởi nghĩa, lật đổ chế độ thực dân phong kiến, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà – Nhà nước Công – Nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám năm 1945 là minh chứng sinh động cho vai trò cách mạng to lớn của nông dân Việt Nam và mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Đảng với nông dân.
Sau Hiệp định Giơnevơ về lập lại hoà bình ở Đông Dương, đất nước tạm thời chia cắt hai miền Nam – Bắc, nông dân cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng đã phát huy khẩu hiệu “Tất cả vì miền Nam ruột thịt, tất cả cho giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”, hăng hái thi đua lao động sản xuất, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến. Đặc biệt trong Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, giai cấp nông dân cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân làm nên thắng lợi lịch sử, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, mở ra thời kỳ cả nước độc lập, thống nhất, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong thời kỳ đổi mới, Hội Nông dân Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm, nòng cốt trong phong trào nông dân và xây dựng nông thôn mới. Nông nghiệp, nông thôn, nông dân đạt nhiều thành tựu quan trọng, đời sống vật chất và tinh thần của nông dân không ngừng nâng cao, dân chủ ở cơ sở được phát huy, vị thế chính trị của giai cấp nông dân ngày càng được khẳng định. Các phong trào lớn do Hội phát động như “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường… đạt kết quả thiết thực, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Ở tỉnh Bắc Ninh, sau khi chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng của hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh ra đời (tháng 7 năm 1929), dưới ánh sáng Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (tháng 5 năm 1941), nhiều đoàn thể cứu quốc thuộc Mặt trận Việt Minh được thành lập tại các vùng nông thôn, trong đó có Hội Nông dân cứu quốc. Đây là dấu mốc quan trọng trong phong trào nông dân và lịch sử tổ chức Hội của khu vực này.
Trải qua các thời kỳ cách mạng, từ Hội Nông dân cứu quốc đã phát triển thành Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang, Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh trước đây, và đến nay là Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh sau khi thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh theo Nghị quyết của Quốc hội năm 2025. Việc hợp nhất hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh thành một đơn vị hành chính mới đã mở ra giai đoạn phát triển mới, đặt ra yêu cầu cao hơn trong việc tập hợp, đoàn kết nông dân, xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương trong giai đoạn mới.
Với truyền thống vẻ vang, lòng yêu nước nồng nàn, sự cần cù, sáng tạo trong lao động và tuyệt đối trung thành với Đảng, Hội Nông dân Việt Nam nói chung và Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh nói riêng luôn là lực lượng chính trị – xã hội quan trọng, là chỗ dựa tin cậy của Đảng và Nhà nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Ở bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, Hội cũng khẳng định vai trò là tổ chức đại diện của giai cấp nông dân, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh.