BÀI 2: CHUNG TAY LÀM, CÙNG HƯỞNG LỢI

Liên kết sản xuất, tiêu thụ theo chuỗi

Không còn đơn thuần là cung cấp những gì sẵn có, nhiều nông dân, chủ trang trại và hợp tác xã nông nghiệp đã có bước chuyển trong tư duy sản xuất từ “có gì bán nấy” sang “thị trường cần gì, làm nấy”. Chủ động nắm bắt xu hướng thị trường, tập trung tạo ra sản phẩm đúng với nhu cầu của doanh nghiệp, người tiêu dùng, từ đó tránh được lối làm ăn thụ động. Chính sự đổi mới ấy đang mở ra hướng đi bền vững cho nền nông nghiệp hiện đại, mang lại lợi ích kép.

Các nhà sáng tạo nội dung livestream bán vải thiều tại vườn.

Hợp tác xã Rau sạch Yên Dũng là đơn vị tiêu biểu tổ chức sản xuất theo đơn đặt hàng. Với các hợp đồng ký kết cùng hệ thống siêu thị, đơn vị bảo đảm sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, minh bạch, đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh thực phẩm và lượng hàng hóa cung ứng từng ngày. Hợp tác xã có kế hoạch sản xuất khép kín, ban đầu chỉ sản xuất trên vài ha, đến nay Hợp tác xã mở rộng hàng chục ha với những nhà màng, nhà lưới ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Mỗi ngày, đơn vị có hàng chục lao động sơ chế, phân loại, đóng gói, chăm sóc cây trồng. Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp kỹ thuật và liên kết tiêu thụ, đơn vị đã cung cấp ổn định nguồn rau sạch cho hệ thống siêu thị tại tỉnh và nhiều trung tâm thương mại lớn ở Hà Nội, bình quân khoảng 3 tấn rau, củ, quả/ngày. Trong đó hơn 10 sản phẩm như: Dưa chuột, dưa lưới, dưa lê… đạt tiêu chuẩn OCOP.

Mắm tép chưng thịt của Công ty trách nhiệm hữu hạn PTK 879 Việt Nam (xã Tiên Du) đạt OCOP 4 sao.

Tương tự, vụ vải thiều vừa qua tại xã Phúc Hòa ghi nhận sự tham gia của doanh nghiệp thu mua sản phẩm vải sớm đạt OCOP 4 sao với mức giá ổn định 35 nghìn đồng/kg và linh hoạt điều chỉnh theo diễn biến thị trường. Đại diện nhà vườn, anh Ngô Văn Cường (thôn Quất Du, xã Phúc Hòa) cho biết: “Doanh nghiệp đã chủ động lựa chọn vùng trồng và cử cán bộ kỹ thuật phối hợp hướng dẫn quy trình chăm sóc, giám sát toàn bộ hoạt động sản xuất nhằm bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy các chỉ số đều đáp ứng đầy đủ yêu cầu từ phía đối tác nước ngoài”.

Công ty trách nhiệm hữu hạn PTK 879 Việt Nam (xã Tiên Du) chuyên sản xuất các sản phẩm: Mắm tép chưng thịt PTK, thịt sào mắm ruốc, trâu khô, heo khô đạt OCOP 4 sao. Hiện tại, sản phẩm được tiêu thụ rộng rãi tại các siêu thị trong cả nước, giúp Công ty duy trì ổn định sản xuất kinh doanh.

Nho hạ đen trồng tại Trường Đại học Nông lâm Bắc Giang.

Ngoài những đơn vị nêu trên, toàn tỉnh có hàng nghìn mô hình liên kết tiêu thụ nông sản sạch, an toàn đạt tiêu chuẩn OCOP. Vì rõ nguồn gốc, chất lượng cao đã tạo uy tín cho sản phẩm, được người tiêu dùng ưa chuộng. Thực tế này khẳng định sản xuất nông nghiệp tại địa phương đang từng bước chuyển mình theo hướng liên kết chặt chẽ hơn, từ cung cấp sản phẩm đúng nhu cầu thị trường đến thực hiện sản xuất theo đơn đặt hàng, góp phần nâng cao giá trị, tính chuyên nghiệp và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Nông dân, doanh nghiệp… chung sức

Khi nông sản sạch ngày càng được chú trọng, hình thức tiêu thụ cũng từng bước được mở rộng và đa dạng hóa. Không dừng lại ở mô hình bán hàng truyền thống, các địa phương đã chủ động khai thác thế mạnh của thương mại điện tử, đưa hàng loạt sản phẩm lên các sàn giao dịch trong nước và xuyên quốc gia. Vừa qua, Sở Công Thương phối hợp với các nhà sáng tạo nội dung tổ chức livestream quảng bá vải thiều ngay tại vườn ở xã Lục Ngạn, trên nền tảng TikTok. Đại diện lãnh đạo UBND tỉnh cũng tham gia quảng bá, giới thiệu, góp phần tăng thêm niềm tin cho doanh nghiệp và người tiêu dùng đối với nông sản địa phương. Chỉ sau một buổi sáng, hàng chục tấn vải đã được đặt mua thành công, một minh chứng rõ nét về hiệu quả của phương thức kinh doanh hiện đại. Hoạt động này giúp tăng doanh số bán hàng, nâng cao mức độ nhận diện thương hiệu nông sản Bắc Ninh, khai thác hiệu quả khách hàng tiềm năng.

Thanh long ruột đỏ tại xã Lục Sơn.

Bên cạnh mạng xã hội, các sàn thương mại điện tử cũng đồng hành tiêu thụ nông sản của tỉnh trong những năm qua như: Buudien.vn (trước đây là sàn Postmart.vn); Sendo, Lazada, Alibaba… Theo đại diện lãnh đạo Bưu điện tỉnh, từ năm 2021 đến nay, đơn vị tích cực phối hợp với các cơ quan, hợp tác xã, người làm vườn quảng bá tiêu thụ vải thiều đến người dân cả nước thông qua mạng lưới của Bưu điện Việt Nam. Kinh nghiệm của đơn vị là tận dụng mạng lưới vận chuyển rộng khắp của hệ thống bưu điện từ đường bộ, đường sắt, đường hàng không… đưa vải tươi đến trung tâm các tỉnh, thành phố trong cả nước, bảo đảm sản phẩm tươi ngon. Cùng đó, đưa vải thiều lên sàn thương mại điện tử Buudien.vn; hướng dẫn hợp tác xã, nông dân bán trên nền tảng số. Sau khoảng 4 năm, đến nay có hơn 7,3 nghìn tài khoản người dùng tại tỉnh bán hàng trên sàn thương mại Buudien.vn với hơn 1,7 nghìn sản phẩm, trong đó hơn 100 sản phẩm OCOP; phát sinh hơn 100 nghìn giao dịch, tổng giá trị khoảng 50 tỷ đồng. Bưu điện tỉnh đang tiếp tục kết nối tiêu thụ nông sản của Bắc Ninh.

Rau sạch của Hợp tác xã Rau sạch Yên Dũng được bán tại siêu thị.

Theo Sở Công Thương, qua khai thác thế mạnh của nền tảng số, nhiều nông sản của tỉnh được quảng bá rộng rãi, không chỉ dừng lại ở trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế. Sau thời gian dài chuẩn bị, tháng 3/2024, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thiên An, phường Bắc Giang đã xây dựng được gian bán hàng trên sàn thương mại điện tử quốc tế Amazon.com. Đến nay, sản phẩm nước hoa ô tô và trà hương thảo của doanh nghiệp bán trên sàn với doanh thu bình quân hơn 1 tỷ đồng/tháng cho khách hàng tại Hoa Kỳ. Hiện khách hàng thuộc các nước như: Pháp, Đức đã tiếp cận sản phẩm của doanh nghiệp. Để đáp ứng nhu cầu, thời gian tới Công ty mở rộng quy mô, nghiên cứu phát triển sản phẩm mới cung cấp cho khách hàng.

Nhằm bảo đảm chuỗi liên kết sản xuất nông nghiệp phát triển bền vững, Bắc Ninh đã triển khai đồng bộ nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ thiết thực. Trong đó nổi bật là khuyến khích mở rộng vùng nguyên liệu, xây dựng các sản phẩm chủ lực, đặc trưng và tiềm năng theo định hướng phát triển hàng hóa chất lượng cao. Địa phương cũng thúc đẩy việc hình thành chuỗi liên kết theo giá trị từ sản xuất đến tiêu dùng; hỗ trợ thiết kế mẫu mã, bao bì sản phẩm đáp ứng thị hiếu; tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại giúp kết nối hiệu quả giữa nhà sản xuất với hệ thống phân phối hiện đại.

Sản phẩm măng mai của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thảo Mộc Linh, xã Tây Yên Tử đạt OCOP 3 sao.

Tại hội nghị xúc tiến tiêu thụ vải thiều của tỉnh năm 2025, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá, nhiều năm qua, Bắc Ninh đã có cách làm rất đáng ghi nhận, quy hoạch vùng trồng hợp lý, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ vào canh tác, mở rộng mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản. Đặc biệt, người trồng đã chủ động tiếp cận và thực hành quy trình VietGAP, GlobalGAP, sản xuất hữu cơ, góp phần nâng cao chất lượng, giữ gìn thương hiệu và uy tín của nông sản. Nhờ đó mà một vùng rộng lớn với dân số đông của tỉnh có thu nhập cao, nhiều hộ vươn lên làm giàu bền vững. Phó Chủ tịch Quốc hội nêu, thương mại điện tử đang trở thành phổ biến, ưu thế vượt trội. Việc tỉnh chủ động áp dụng phương thức kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ mới trong tiêu thụ vải thiều là hướng đi đúng, sáng tạo, hiệu quả trong tình hình hiện nay.

Có thể thấy, việc hình thành chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ và đa dạng kênh phân phối nông sản đã đạt những bước tiến quan trọng, nhờ sự linh hoạt thích ứng với cơ chế thị trường. Những chuyển động tích cực đã góp phần đưa nông nghiệp trở thành trụ đỡ vững chắc của nền kinh tế, tạo ra cú hích trong việc nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân nông thôn Bắc Ninh. Tuy nhiên, để tiếp tục phát triển hài hòa, bền vững đòi hỏi có thêm các giải pháp đồng bộ và quyết liệt hơn.